Kết quả nghiên cứu nhân giống lan Đai Châu bằng kỹ thuật nuôi cấy mô IN VITRO

46947 lượt xem

24/12/2020

Lan Đại châu (Rhynchostylis gigantean) là một loại lan rừng rất được ưa chuộng và được trồng phổ biến nhất hiện nay, do mùa hoa của loài này nở đúng vào dịp Tết Nguyên đán nên chúng còn được gọi là Nghỉnh Xuân. Ngoài ra lan Đại châu còn được gọi bằng một số tên khác như: lan Ngọc điểm, lan Tai trâu, lan mẹ… Lan Đại châu phân bố ở các vùng cao nguyên Nam Trung Bộ, đặc biệt các vũng giáp biên giới Lào và Campuchia ở cao độ thấp nhưng ở vùng nóng lan Đại châu xuất hiện nhiều hơn cả. Do đó có hoa đẹp, hương thơm quyến rũ nên hiện nay lan Đại châu bị khai thác cạn kiệt. Trong tự nhiên quần thể lan sau khi bị khai thác vẫn có thể tái tạo tuy nhiên mất một thời gian rất dài, tỉ lệ sống thấp. Vì vậy, với sự phát triển của khoa học công nghệ nói chung và công nghệ tế bào thực vật nói riêng, việc nhân giống bằng kỹ thuật nuôi cấy in vitro tạo ra số lượng cây con lớn, ổn đingj về mặt di truyền là giải pháp cho sự khan hiếm nguồn lan giống và bảo tồn loài có nguy cơ tuyệt chủng cao. Xuất phát từ vấn đề thực hiện trên, việc áp dụng kỹ thuật nuôi cấy in vitro để bảo tồn và phát triển loài lan quý hiếm này là vô cùng cần thiết. Với những lý do trên, chúng tôi tiến hành nghiên cứu “nhân giống Lan Đại châu (Rhynchostylis gigantean) bằng phương pháp nuôi cấy in vitro.

Lan Đại châu có hương thơm quyến rũ nên hiện nay Lan Đại châu bị khai thác cạn kiệt. Chính vì vậy, việc áp dụng kỹ thuật nuôi cấy in vitro để bảo tồn và phát triển loài lan quý hiếm này là vô cùng cần thiêt. Kết quả nghiên cứu nhân giống Lan Đại châu (Rhynchostylis gigantean) cho thấy công thức khử trùng quả lan thích hợp nhất là những quả lan vào cồn 90% và đốt 30 giấy trên ngọn lửa đèn cồn (lặp lại 3 lần) cho tỷ lệ mẫu sạch nảy mầm cao (80%). Môi trường MS có bổ sung 0,3mg/l BAP, 0,5ml/l kineline, 0,1 mg/l NAA, 50g/l khoai tây, 50g/l chuối xanh, 20g/l sucrose và 5,5g/l agar là thích hợp nhất cho nhân nhanh thể chồi lan Đai châu với hệ số nhân thể chồi 4,93 lần. Môi trường MS có bổ sung sung 0,3mg/l BAP, 0,3ml/l kineline, 0,1 mg/l NAA, 0,2 mg/l GA3, 50g/l khoai tây, 50g/l chuối xanh, 20g/l sucrose và 5,5g/l agar là thích hợp nhất cho nhân nhanh chồi lan Đai châu với hệ số nhân thể chồi 4,91 lần. Môi trường tối ưu hình thành và sinh trưởng của rễ lan Đại châu là môi trường 1/2MS + 0,3mg/l NAA + 20g/l đường sucrose + 5,5,g/l agar + 50g/l khoai tây + 50g/l chuối xanh. Cây được huấn luyện ở giá thể 50% xơ dừa + 50% vỏ thông có tỷ lệ cây sống đạt cao nhất 93,33%, chất lượng cây khóa, thân cứng, rễ bám giá thể tốt, giá thành nuôi cấy mô 1 cây mô dài 5-7 cm chỉ 5.000 – 7.000 đồng.

Trần Văn Út Tám