Quy trình kỹ thuật trồng cây giổi ăn hạt bằng cây ghép
Lượt xem: 2136
Giổi ăn hạt (giổi, giổi ngọt, giổi lúa) là loại cây đặc hữu của Việt Nam, là cây bản địa gỗ lớn, thường xanh, cao 25-30 m, đường kính trung bình từ 40-60 cm, thân tròn thẳng, gốc có bạnh vè nhỏ. Giổi thường phân bố từ Lào Cai đến các tỉnh Bắc Trung Bộ và Tây Nguyên. Giổi ăn hạt là một loại cây trồng quý có giá trị kinh tế cao đem lại thu hoạch lớn được ví là vàng đen của Tây Bắc. Từ lâu người dân huyện Lạc Sơn tỉnh Hòa Bình đã biết đến giá trị to lớn nên đã đem về trồng tại gia đình. Hiện nay tại Lạc Sơn có những cây dổi tuổi thọ lên tới gần trăn năm.

Ảnh minh họa

Giổi vốn là một loài gỗ quý, thớ mịn, không cong vênh lại rất thơm. Vì thế từ xưa đến nay gỗ giổi rất được ưa chuộng. Ngoài giá trị về gỗ, hạt giổi còn có tác dụng làm thuốc chữa ho, đau bụng, ngâm rượu để bôi, chữa nhức mỏi gân xương, tê thấp. Hạt giổi với hương vị thơm ngăm đặc trưng, riêng có là gia vị không thể thiếu cho bí quyết của những món ăn, món chấm đặc sản, gia truyền. Cùng với giá trị về dược liệu và dinh dưỡng làm cho loại hạt này vô cùng quý hiếm. Giá 1 kg hạt giổi khô khai thác từ rừng dao động từ 4 - 4,5 triệu đồng. Hạt thu hái tập trung tại vườn trồng kinh doanh có giá từ 2,0 - 2,5 triệu đồng/kg hạt khô.

Trước đây, trồng cây giổi gieo tạo từ hạt phải trên 10 năm cây mới cho quả. Hiện nay, nhờ áp dụng tiến bộ kỹ thuật trong chọn tạo giống, người ta đã chọn lọc những cây khỏe mạnh, sai quả để làm vật liệu ghép. Cây giổi ghép có ưu điểm là nhanh ra hoa, chỉ sau 3 năm trồng đã cho quả bói, từ năm thứ 4 đã bắt đầu cho thu hoạch quả. Nhờ vậy mà nguồn cây giống chất lượng hiện nay ngoài cho năng suất quả cao còn nhanh ra quả, cây ghép có đặc trưng là tán thấp, phân cành sớm nên thuận tiện cho chăm sóc thu hái. Những cây giổi tuổi thành thục khai thác có thể cho sản lượng 10 kg hạt/năm. Sau đây là kỹ thuật trồng cây giổi ăn hạt để bà con tham khảo như sau:

1. Điều kiện gây trồng

- Khí hậu: Lượng mưa trung bình từ 1.500-2.500 mm/năm và lượng mưa phân bố đều giữa các tháng trong năm; không có các hiện tượng cực đoan như sương giá, sương muối, nhiệt độ thấp dưới 00C.

- Địa hình: Độ cao so với mực nước biển dưới 1.500 m; đất có độ dốc dưới 35 độ.

- Đất đai: Đất feralit đỏ vàng, vàng đỏ, xám vàng phát triển trên sa thạch, phiến thạch, đá mắc ma axit, phiến thạch mica, granit, bazan, liparit; đất còn tính chất đất rừng, sâu, ẩm, thoát nước. Độ dày tầng đất trên 50 cm; pH: 3,0-5,0; hàm lượng mùn trên 2%.

- Thực bì: Bao gồm trảng cỏ, cây bụi đang phục hồi, rừng thứ sinh nghèo sau khai thác, vườn hộ, vườn rừng.

2. Kỹ thuật trồng, chăm sóc

- Nguồn gốc cây ghép: Cành ghép được lấy từ những cây trội và vườn vật liệu đã được xây dựng để cung cấp cành ghép.

-  Tiêu chuẩn cây giống: Tuổi cây ghép 4 - 6 tháng; Chiều cao từ mặt bầu ≥ 40 cm, chiều dài cành ghép ≥  20 cm. Cây sinh trưởng tốt, vết ghép liền sẹo, cây không cong queo, sâu bệnh. Cây đã được đảo bầu và giảm nước tưới trước khi trồng 15 - 30 ngày.

- Mật độ trồng: Trồng tập trung mật độ 500 cây/ha (cự ly 4x5m); trồng phân tán với các diện tích nhỏ hơn 0,5 ha.

- Xử lý thực bì: Phát thực bì toàn diện, cắt thành đoạn nhỏ rải khắp bề mặt, không đốt vật liệu hữu cơ sau phát.

- Làm đất: Nơi có điều kiện thuận lợi, độ dốc dưới 15% làm đất toàn diện bằng cách phát thực bì, cày xới toàn bộ diện tích bằng cơ giới. Nơi có độ dốc trên 15% làm đất cục bộ, đào hố kích thước 50 x 50 x 50 cm. Hố đào trước khi trồng ít nhất 1 tháng để phơi ải. Lớp đất mặt để riêng để trộn với phân bón lót và lấp hố.

- Bón lót: Lượng bón cho 1 hố: 2 kg phân vi sinh + 0,5 kg phân NPK (16:16:8), trộn với lớp đất mặt cho xuống dưới hố, lấp hố trước khi trồng 10-15 ngày.

- Trồng cây: Thời vụ trồng vào mùa xuân tháng 1-3; mùa mưa tháng 6-8; sau trồng 1 tháng kiểm tra và trồng dặm những cây bị chết.

- Chăm sóc: Phát thực bì, cỏ dại, xới vụ gốc 4 lần/năm; bón thúc, lượng bón/cây: 1-2 kg phân hữu cơ vi sinh + 0,5- 1 kg phân NPK (16:16:8). Bón 2 lần/năm; lần 1 vào tháng 1-2, lần 2 vào tháng 6-7). Đào rãnh rộng 10-15 cm; sâu 10-15 cm, xung quanh gốc đường kính 1,0-1,5 m; rắc đều phân sau đó lấp đất. Năm thứ 2, năm thứ 3 tiến hành chăm sóc như năm thứ nhất.

- Tỉa cành, tạo tán: Trồng giổi ăn hạt để có năng suất cao cần phải tạo được tán thấp và rộng.         

+ Giai đoạn 1: Tiến hành trong 2-3 năm đầu, cây cao 1,5 m thì bấm ngọn, để cây ra nhiều nhánh chính, loại bỏ cành yếu và những chồi cành vượt để tạo ra cây thấp có tán rộng bề ngang.

+ Giai đoạn 2: Từ năm thứ 4 trở đi; sau thu hoạch, loại bỏ những cành tăm, cành tán thấp (mọc từ cành cấp 1 và cấp 2) tạo độ thông thoáng để hạn chế sâu bệnh. Thời gian tiến hành tỉa cành vào tháng 11-12 hàng năm.

3. Phòng trừ sâu bệnh

Thường có 2 loại sâu hại: Sâu đục nõn và sâu ăn lá cả ở vườn ươm và ngoài rừng trồng.
+ Xén tóc: Ấu trùng xén tóc đục thân, xén tóc trưởng thành gặm vỏ, làm gãy cành, giảm sinh trưởng và làm chết cây.

+ Sâu đục thân: Sâu non đục ngọn làm gãy ngọn, giảm sinh trưởng của cây.

- Cách phòng trự hữu hiệu nhất là thường xuyên kiểm tra và bắt sâu vào buổi sáng. Ngoài ra còn có thể dùng hoá chất thông thường.

+ Phòng chống mối: (Dùng LORSBANE-50EC hoặc SUMICIĐINE-20EC) 4 lít thuốc pha tỷ lệ 70 lít nước-phun vào hố trước khi trồng 10 - 15 ngày.

+ Phòng chống dế: Dùng bả gồm 90% cám gạo rang + 10% phân ngựa, bò khô + 11/000 BAĐAN-95 sp, vê viên băng hạt đậu tương, rắc mỗi gốc 2 viên sau khi trồng.

4. Thu hoạch sơ chế bảo quản hạt giổi

Ta có thể thu quả giổi bằng cách nhặt quả quanh gốc hoặc dùng sào chọc cho quả rụng xuống. Quả phơi khô tách hạt bảo quản nơi khô ráo, khi sử dụng thì rang chín xay nhỏ.

Nguồn: http://www.sokhcn.cantho.gov.vn/


Thống kê truy cập
  • Đang online: 24
  • Hôm nay: 1758
  • Trong tuần: 19 798
  • Tất cả: 4389384