Bà Lê Thị Nga - Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp, Phó Trưởng Đoàn Giám sát của Quốc hội trình bày báo cáo kết quả giám sát trước Quốc hội sáng ngày 27/5/2020 (Nguồn: media.quochoi.vn)

Trình bày Báo cáo tóm tắt kết quả giám sát “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về phòng, chống xâm hại trẻ em”, bà Lê Thị Nga  - Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp, Phó Trưởng Đoàn giám sát của Quốc hội cho biết Đoàn giám sát nhận thấy, thời gian qua, hệ thống chính sách, pháp luật về phòng, chống xâm hại trẻ em được ban hành tương đối đầy đủ, đồng bộ, kịp thời thể chế hóa đường lối, chủ trương của Đảng, cụ thể hóa Hiến pháp năm 2013, nội luật hóa các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.
Việc thực hiện chính sách, pháp luật về phòng, chống xâm hại trẻ em đạt được những kết quả quan trọng: công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, kiến thức, kỹ năng phòng, chống xâm hại trẻ em được quan tâm hơn, đã góp phần nâng cao nhận thức, trách nhiệm của gia đình, nhà trường và xã hội trong việc phòng, chống xâm hại trẻ em, đồng thời giúp trẻ em nâng cao hiểu biết, kiến thức, kỹ năng tự bảo vệ; công tác xây dựng môi trường sống an toàn, lành mạnh, việc áp dụng các biện pháp hỗ trợ, can thiệp đối với trẻ em có nguy cơ bị xâm hại và trẻ em bị xâm hại được chú trọng hơn đã góp phần hạn chế những tổn hại về thể chất, tinh thần mà trẻ em phải gánh chịu; công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, giải quyết khiếu nại, tố cáo, công tác điều tra, truy tố, xét xử các vụ án xâm hại trẻ em cơ bản được tiến hành kịp thời, đảm bảo nghiêm minh, đúng pháp luật; ….
Trên cơ sở kết quả giám sát, Đoàn giám sát của Quốc hội đã có kiến nghị cụ thể đối với Ban Chấp hành Trung ương Đảng; 5 kiến nghị đối với Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội; 15 kiến nghị đối với Chính phủ và các bộ thuộc Chính phủ; đồng thời có kiến nghị đối với Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân tối cao, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên. Trong đó, Đoàn giám sát nhấn mạnh một số giải pháp, kiến nghị, với Quốc hội, cần tiếp tục hoàn thiện chính sách, pháp luật và tăng cường giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về phòng, chống xâm hại trẻ em.
Thảo luận trực tuyến về việc thực hiện chính sách, pháp luật về phòng, chống xâm hại trẻ em, các đại biểu Quốc hội tập trung đánh giá, phân tích nguyên nhân những kết quả đạt được, những hạn chế, yếu kém bất cập trong việc ban hành và tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật về phòng, chống xâm hại trẻ em thời gian qua, từ đó, xác định trách nhiệm và bài học kinh nghiệm; đề xuất giải pháp, kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống xâm hại trẻ em. Các đại biểu cũng góp ý cụ thế đối với dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về tiếp tục tăng cường hiệu lực hiệu quả việc thực hiện chính sách, pháp luật về phòng, chống xâm hại trẻ em.

ĐBQH Tăng Thị Ngọc Mai phát biểu tại điểm cầu Trà Vinh

Tham gia ý kiến với phiên họp, tại điểm cầu Trà Vinh, bà Tăng Thị Ngọc Mai, Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo, đại biểu Quốc hội, cho rằng, hiện nay trước sự phát triển như vũ bão của khoa học, công nghệ, kỹ thuật số, trong muôn mặt của đời sống thì trẻ em Việt Nam cũng như trẻ em các nước có nhiều cơ hội, điều kiện để phát triển. Song song đó, ma trận cạm bẫy, nguy cơ rình rập xâm hại trẻ em trên mỗi bước đường phát triển, trưởng thành cũng không ít. Làm thế nào để trẻ em Việt Nam được phát triển trong lành mạnh, an toàn, trở thành công dân tốt trong tương lai; trở thành công dân toàn cầu đó là câu hỏi có nhiều đáp án được mọi cấp, mọi ngành, mọi người có trách nhiệm quan tâm, luôn đau đáu trong tâm tư mình. 

Bên cạnh đó, theo đại biểu Tăng Thị Ngọc Mai, để giải quyết vần đề trên cần có giải pháp căn cơ, khả thi từ giáo dục ở cả 3 môi trường, sự làm gương của người lớn, những quy chuẩn giá trị đạo đức, sự nghiêm minh của pháp luật. Cụ thể: Một là, về môi trường gia đình, có biện pháp giám sát chặt chẽ trách nhiệm ông bà, người thân, đồng thời, bản thân trẻ phải được giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại, có hình phạt thật nặng đối với các người thân thiếu trách nhiệm; cần sửa đổi Bộ luật Hôn nhân và gia đình, nên có quy định giáo dục tiền hôn nhân cho các cặp đôi đăng ký trước kết hôn để biết rõ trách nhiệm trong chăm sóc con cái, sự nhẫn nại khi chung sống, hạn chế nạn ly hôn trở thành mốt, phong trào bất chấp sự tổn thương cho con trẻ và tăng nguy cơ trẻ thiếu an toàn về mọi mặt. Hai là, về phía nhà trường, nhà giáo cần được trang bị, đào tạo các kỹ năng cơ bản, được xét tuyển kỹ lưỡng, nhất là kiến thức pháp luật về quyền con người, quyền trẻ em, một số điều cấm trong khi hành nghề, …Ba là, đối với môi trường xã hội, quản lý tốt các đối tượng trẻ em có hoàn cảnh còn ngoài nhà trường và truyền thông để làm sao cho toàn xã hội hiểu và không thể, không dám, không muốn phạm tội. Phạt thật nặng đối với những trường hợp lợi dụng hoàn cảnh, điều kiện dụ dỗ, xâm hại trẻ như: người thân, thầy cô, hàng xóm, những quy định sinh hoạt trong gia đình, một số mối quan hệ cần được luật hóa, v.v…
Thay mặt Chính phủ phát biểu tại phiên họp, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam cho biết Chính phủ sẽ nghiêm túc thực hiện các yêu cầu, các khuyến cáo của Đoàn giám sát, thực hiện đầy đủ các chỉ đạo của Quốc hội về công tác chăm sóc, giáo dục, bảo vệ trẻ em nói chung và phòng, chống xâm hại trẻ em nói riêng, để trẻ em Việt Nam được sinh ra, được sống và trưởng thành trong một môi trường, điều kiện tốt nhất, thể hiện sự ưu việt của chế độ ta và truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng Chính phủ cũng cho biết, Thủ tướng Chính phủ đã và đang chỉ đạo Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cùng các cơ quan liên quan chú ý trong quá trình thực hiện công tác, đặc biệt là trong việc chuẩn bị Chương trình hành động quốc gia về trẻ em giai đoạn 2021 - 2030 với các nội dung như: Xây dựng và tổ chức thực hiện các chiến lược, kế hoạch, chương trình, đề án chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em ở tất cả các bộ, ngành; Xác định hệ thống hóa những nguy cơ và hình thành ngay cơ sở dữ liệu về trẻ em; Phân tích những yếu tố có tính tập tục, thói quen không còn phù hợp; Tăng cường sự phối hợp, không chỉ là phối hợp giữa các ngành, các cấp chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể nhằm hình thành mạng lưới bảo vệ trẻ em đều khắp không chỉ là của các cơ quan nhà nước mà của toàn xã hội; Điều tra, xử lý nghiêm những vi phạm pháp luật, bảo vệ nạn nhân, những vụ việc đã được phát hiện và có nhiều giải pháp đồng bộ để một mặt giảm thực chất các hành vi vi phạm xâm hại trẻ em và mặt khác, cần làm tốt khâu thực hiện pháp luật.  
Kết thúc phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu cho rằng các ý kiến thảo luận của các vị đại biểu Quốc hội là những ý kiến tâm huyết, thẳng thắn, và đánh giá đây là một chuyên đề giám sát thiết thực, được cả hệ thống chính trị và toàn xã hội đặc quan tâm; công tác bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em nói chung và phòng, chống xâm hại trẻ em nói riêng đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, bảo đảm thực hiện ngày càng tốt hơn các quyền của trẻ em. Tuy nhiên tình hình xâm hại trẻ em vẫn còn phức tạp và có xu hướng gia tăng, do đó cần thực hiện đồng bộ các giải pháp để ngăn chặn tình trạng này. Phó Chủ tịch Quốc hội cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo Đoàn Giám sát phối hợp các cơ quan hữu quan nghiên cứu tiếp thu đầy đủ các ý kiến của các đại biểu Quốc hội, hoàn thiện Dự thảo Nghị quyết trình Quốc hội thông qua.

HỮU PHÚC
Văn phòng Đoàn ĐBQH tỉnh Trà Vinh
(Ảnh: media.quochoi.vn)